Po mammografii: Interpretacja wyników
Mammografia to seria zdjęć rentgenowskich tkanki piersiowej. Najczęściej wykonuje się ją jako badanie przesiewowe w celu wykrycia raka piersi. Badania przesiewowe oznaczają poszukiwanie problemów przed wystąpieniem objawów. Mammografia może być również stosowana w celu uzyskania informacji na temat guzka lub innej zmiany w tkance piersi.
Lekarz omówi z Tobą Twoje wyniki mammografii. Zadawaj pytania, jeśli cokolwiek będzie niezrozumiałe. Lekarz może zlecić wykonanie dalszych badań, jeśli cokolwiek wymaga dokładniejszego sprawdzenia. Jest to dość częste. Ponowne wezwanie na kolejną mammografię lub inne badania nie oznacza, że masz raka.
Skala klasyfikacji BI-RADS
Wyniki mammografii są oceniane w skali od 0 do 6. Skala klasyfikacji zmian widocznych w badaniu mammograficznym nazywa się BI-RADS. 6 kategorii ułatwia przekazywanie wyników i planowanie dalszych działań po mammografii. Lekarz omówi z Tobą Twój wynik.
Oceny mammografii może dokonać jedynie lekarz (radiolog). Technik wykonujący badanie nie przekaże Ci żadnych wyników. Nie może też rozmawiać z Tobą na temat tego, co widzi podczas badania. Po badaniu radiolog ogląda zdjęcia pod kątem ewentualnych problemów. Podsumowuje zebrane informacje w wyniku liczbowym, kiedy wysyła wyniki do Twojego lekarza.
Interpretacja wyników BI-RADS
Wyniki mammografii podawane są w skali od 0 do 6:
Kategoria 0. Niepełny wynik mammografii. Być może zdjęcia RTG są niewyraźne. To może utrudniać ich odczyt. Możliwe są też zmiany tkanki, ale nie są wyraźne. Do oceny obrazu potrzeba więcej danych lub zdjęć.
Kategoria 1. Ujemny wynik mammografii. Ujemny oznacza, że nie stwierdzono zmian w piersiach ani oznak raka. Należy nadal wykonywać okresowe kontrole.
Kategoria 2. Oznacza to, że mammografia nie wykazała żadnych oznak raka. Stwierdzono jednak inne, nienowotworowe (łagodne) zmiany. Mogą to być torbiele lub łagodne zwapnienia. Zmiany te są rejestrowane. W ten sposób można je sprawdzić podczas przyszłych badań mammograficznych. Należy nadal wykonywać okresowe kontrole.
Kategoria 3. Oznacza to, że badanie mammograficzne wykazało zmiany, które najprawdopodobniej są nienowotworowe (łagodne). Jednak istnieje niewielkie (mniej niż 2%) ryzyko raka. Zaleca się ponowną mammografię po 6 miesiącach. Wykonuje się ją w celu ponownego sprawdzenia zmienionej tkanki.
Kategoria 4. Oznacza to, że na zdjęciach widoczne są zmiany, ale nie są one jednoznacznie rakiem. Lekarz może zlecić wykonanie biopsji. Kategoria 4 obejmuje następujące podgrupy:
-
4A. Oznacza to, że prawdopodobieństwo, że zmiana jest rakiem, jest niewielkie (od 2% do 10%).
-
4B. Oznacza to, że istnieje umiarkowane prawdopodobieństwo wystąpienia raka (od 10% do 50%).
-
4C. Oznacza to, że prawdopodobieństwo wystąpienia raka jest wysokie (od 50% do 95%), ale nie tak wysokie jak w przypadku kategorii 5.
Kategoria 5. Zaobserwowane zmiany są prawdopodobnie rakiem (prawdopodobieństwo przekracza 95%). Do postawienia prawidłowej diagnozy wymagane jest wykonanie biopsji.
Kategoria 6. Oznacza to, że zdiagnozowano już u Ciebie raka piersi, a patolog potwierdził diagnozę. Mammografia może być wykorzystywana do sprawdzania skuteczności leczenia poprzez obserwowanie zmian zachodzących w tkance piersi w miarę upływu czasu.
Ocena gęstości piersi
Raport z badania mammograficznego będzie zawierał informacje o gęstości Twoich piersi. Oznacza to, jak dużo tkanki włóknistej i gruczołowej znajduje się w piersiach oprócz tkanki tłuszczowej. Im większa gęstość piersi, tym trudniej dostrzec nieprawidłowości w badaniu mammograficznym. Duża gęstość piersi występuje często. Istnieją 4 poziomy gęstości piersi:
-
Kategoria A. Oznacza to, że piersi nie są gęste. Niemal w całości są wypełnione tkanką tłuszczową.
-
Kategoria B. Oznacza to, że w piersiach występują rozproszone obszary gęstej tkanki gruczołowej i włóknistej w tkance tłuszczowej.
-
Kategoria C. Oznacza to, że w piersiach przeważa gęsta tkanka gruczołowa i włóknista. Utrudnia to dostrzeżenie małych guzów. W raporcie może to być nazwane heterogenicznie gęstymi piersiami. Jest to częste zjawisko, które nie jest powodem do zmartwień.
-
Kategoria D. Oznacza to, że piersi są bardzo gęste. Utrudnia to dostrzeżenie guzów w tkance.
Jeśli masz gęste piersi, porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, co do oznacza w Twoim przypadku. Upewnij się, że lekarz zna Twoją historię medyczną. Poinformuj go o wszystkich występujących u Ciebie czynnikach, które mogą zwiększać ryzyko raka piersi.
W przypadku nieprawidłowego wyniku mammografii
Zmiany w piersiach są powszechne i zazwyczaj nie jest to rak. Jedynym sposobem, aby się o tym przekonać, jest wykonanie dodatkowych badań. Lekarz może zalecić wykonanie badań, które pozwolą uzyskać wyraźniejszy i bardziej szczegółowy obraz piersi. Może zlecić następujące badania:
Jeśli którekolwiek z tych badań wykaże obecność litej masy lub guzka, może zostać wykonana biopsja. Biopsja to zabieg polegający na pobraniu niewielkiej ilości tkanki z danego obszaru. Tkanka jest sprawdzana pod kątem obecności komórek nowotworowych.