Radzenie sobie z PTSD

Co to jest PTSD?

PTSD to stan podwyższonego lęku i niepokoju. Pojawia się po traumatycznym, zagrażającym życiu wydarzeniu. To normalne, że na niebezpieczeństwo reaguje się strachem i niepokojem. Uczucia te powinny jednak zniknąć po ustąpieniu zagrożenia. W przypadku PTSD ciało i umysł mają trudności z odzyskaniem sprawności po traumatycznych przeżyciach. Poczucie zagrożenia może utrzymywać się przez miesiące, a nawet lata. Walka zbrojna jest częstą przyczyną PTSD.

Jak odczuwa się PTSD?

Objawy PTSD trwają dłużej niż miesiąc. Mogą one obejmować:

• Niechciane lub intensywne wspomnienia traumatycznych przeżyć

• Koszmary

• Żywe wspomnienia, które sprawiają, że czujesz się, jakbyś przeżywał(a) wydarzenie na nowo

• Uczucie zmartwienia, strachu, niepokoju lub podejrzliwości

• Silne reakcje, gdy przypomina się o traumatycznych przeżyciach (lub czasami bez wyraźnego powodu)

• Natrętne myśli o walce, śmierci lub zabijaniu

• Poczucie odłączenia lub izolacji, jakby „nie było się sobą”

• Utrata zainteresowania rzeczami, które wcześniej stanowiły źródło radości

• Uczucie pobudzenia, napięcia, niepokoju lub płochliwość

• Wybuchy gniewu lub irytacji

• Problemy z koncentracją

• Problemy z zaśnięciem i częste budzenie się

Jakie są bodźce?

W przypadku PTSD rzeczy, które przypominają o traumatycznym wydarzeniu, mogą sprawić, że poczujesz się tak, jakbyś znów był(a) w niebezpieczeństwie. Te rzeczy nazywamy bodźcami. Przywołują one wspomnienia, emocje i reakcje fizyczne związane z traumą. W niektórych przypadkach bodziec jest oczywisty. Odgłos grzmotu może przypominać wystrzał. Możesz też zobaczyć gruzy na poboczu drogi i nagle przypomnieć sobie przydrożną bombę. Innym razem powiązanie jest mniej jasne. Czynnikiem wyzwalającym może być na przykład smak lub zapach jedzenia, które było powszechne w miejscu służby. Również usłyszenie głosu brzmiącego jak głos kogoś, z kim się służyło, może wywołać wspomnienia. Bodźce mogą pojawiać się nawet we śnie, powodując reakcje w czasie snu.

PTSD może przeszkadzać w życiu

Choć teraz jesteś bezpieczny(-a), PTSD może sprawić, że poczujesz się tak, jakbyś był(a) w niebezpieczeństwie. Kiedy mózg wyczuwa niebezpieczeństwo, ciało działa, zanim zdążysz o tym pomyśleć. Po zetknięciu się z bodźcem może nagle pojawić się złość lub strach. Twoje ciało zalewa niepokój i adrenalina. Możesz reagować bardzo szybko. Możesz nawet nie pamiętać bodźca. Może to prowadzić do wybuchów i zachowań, które wydają się pojawiać znienacka. Gdy masz PTSD, możesz:

• Trzymać się z dala od bodźców, takich jak ludzie, miejsca i rzeczy, które przypominają o traumie.

• Silnie reagować na rzeczy przypominające o traumie (np. wiadomości telewizyjne o wojnie lub rozmowy z osobami będącymi w wojsku).

• Nieustannie obserwować otoczenie w poszukiwaniu oznak zagrożenia.

• Narażać się na ryzyko poprzez nagłe reakcje na dostrzeżone zagrożenie (np. skręcanie, aby ominąć wiadukt podczas jazdy samochodem).

• Nadużywać alkoholu lub narkotyków, aby nie myśleć o traumie (samoleczenie).

• Zmienić swoją rutynę, aby unikać bodźców.

Leczenie pomoże Ci odzyskać Twoje życie

Możesz myśleć, że proszenie o pomoc jest oznaką słabości. W rzeczywistości podjęcie działań, które poprawią jakość życia, wymaga wiele odwagi. Rozmowa o traumatycznych przeżyciach może być trudna, ale może wiele zmienić. Główną formą leczenia PTSD jest pomoc psychologiczna. Będziesz pracować z wykwalifikowanym specjalistą (terapeutą), aby nauczyć się nowych sposobów radzenia sobie z własnymi doświadczeniami. Mogą zostać również przepisane leki pomagające w leczeniu lęku, depresji lub problemów ze snem. Większość osób cierpiących na PTSD odnosi korzyści z połączenia pomocy psychologicznej i leków.

Rodzaje pomocy psychologicznej

Pomoc psychologiczna odbywa się w bezpiecznym środowisku, indywidualnie lub w grupie. Terapia grupowa często odbywa się z innymi weteranami, którzy byli na froncie. PTSD jest często leczone za pomocą jednej lub kilku z następujących form pomocy psychologicznej. Porozmawiaj z lekarzem o dostępnych opcjach, aby wybrać odpowiednią dla siebie formę pomocy psychologicznej.

• Terapia przetwarzania poznawczego (CPT) pomaga w radzeniu sobie z negatywnymi myślami związanymi z traumą. Będziesz pracować z terapeutą, aby lepiej zrozumieć, co myślisz i czujesz w związku z tym, co się stało. Nauczysz się też umiejętności, które pomogą Ci lepiej radzić sobie z traumą. CPT nie sprawi, że zapomnisz o tym, co się stało. Ale może sprawić, że łatwiej będzie Ci żyć ze wspomnieniami.

• Terapia przedłużonej ekspozycji (PE) pomaga w nowy sposób radzić sobie z myślami i sytuacjami związanymi z traumą. Nauczysz się technik oddychania i relaksacji, które pozwolą Ci się uspokoić, gdy napotkasz na bodźce. Z pomocą terapeuty możesz wchodzić w sytuacje, które przypominają Ci o traumie (ekspozycja in vivo). Z czasem nauczysz się zmniejszać swoje reakcje, co może pomóc w unikaniu. Prowadzone są również rozmowy na temat traumy, które pomagają w uzyskaniu kontroli nad myślami i uczuciami związanymi z tą traumą (ekspozycja wyobrażeniowa).

• Inne terapie PTSD obejmują:

  • Trening w zakresie umiejętności radzenia sobie z traumą

  • Trening akceptacji i zaangażowania

  • Terapia EMDR

  • Poradnictwo rodzinne

  • Psychoedukacja na temat PTSD

Co Cię czeka

Na froncie przeżyłeś(-aś) ważne, zmieniające życie wydarzenia. Prawdopodobnie będą one w pewnym stopniu wpływać na Ciebie do końca życia. Mimo to, uzyskanie pomocy jest dużym krokiem we właściwym kierunku. Leczenie będzie trudne, a powrót do zdrowia wymaga czasu. Miej do siebie cierpliwość. Choć wiele osób nie jest w stanie odnieść się do Twojego czasu na froncie, nie musisz zmagać się z PTSD samodzielnie. Przyjmij pomoc i wsparcie od rodziny, przyjaciół i lekarzy. Utrzymuj kontakt z przyjaciółmi z wojska. Prawdopodobnie jest więcej osób, które są w stanie zrozumieć, przez co przeszedłeś/przeszłaś, niż Ci się wydaje.

Więcej informacji

Więcej informacji i materiałów można uzyskać, kontaktując się z Linią Kryzysową dla Weteranów (Veterans Crisis Line) pod numerem 800-273-8255 lub na stronie www.veteranscrisisline.net. Możesz również wysłać SMS pod numer 838255, jeśli potrzebujesz wsparcia. Aby skorzystać z tego wsparcia, nie musisz mieć przyznanych uprawnień dla weteranów ani prawa korzystania z służby zdrowia.

Jeśli myślisz o wyrządzeniu sobie krzywdy

Natychmiast poszukaj pomocy. Istnieje wiele sposobów na złagodzenie Twojego bólu i poradzenie sobie z problemami w życiu. Porozmawiaj jak najszybciej z lekarzem, koordynatorem ds. zapobiegania samobójstwom w Administracji Weteranów (VA), przyjacielem lub członkiem rodziny. Nie czekaj.

Jeśli masz już plan lub myślisz o wyrządzeniu sobie krzywdy, zadzwoń pod numer 800-273-8255 i wybierz 1, aby nawiązać połączenie z Infolinią Kryzysową dla Weteranów. Możesz też napisać SMS na numer 838255 ze swojego numeru komórkowego. Twoje połączenie zostanie przekierowane do przeszkolonego doradcy kryzysowego, który Ci pomoże. Poza tym dostępny jest czat online na stronie www.veteranscrisisline.net. Infolinia Kryzysowa dla Weteranów jest bezpłatna i dostępna przez całą dobę i 7 dni w tygodniu. Możesz też zadzwonić lub napisać SMS na numer 988, aby uzyskać połączenie z przeszkolonym doradcą kryzysowym na Krajowej Infolinii ds. zapobiegania samobójstwom.